ชื่อ หม่อน, มอน (อีสาน), ซึมเฮียะ (จีน), White Mulberry, MulberryTree
หม่อนเป็นพืชสมุนไพรชนิดหนึ่งใบหม่อนนอกจากใช้เลี้ยงไหมแล้วยังนำมาทำเป็นใบชาชงกับน้ำดื่ม ชาใบหม่อน ช่วยลดไขมันในเส้นเลือด ลดความดันโลหิต แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ไอ และบำรุงธาตุให้แข็งแรงนอกจากนี้ยังใช้ประกอบเป็นอาหารได้หลายชนิดมาดูเมนูกันใบหม่อนอ่อนใส่ต้มยำก็ได้ แกงอ่อม ต้มแซ่บต่างๆทำให้กลมกล่อมแทนชูรส (โดยไม่ต้องพึ่งสารเคมี)ใบอ่อน ยอดอ่อนมาทำแกงจืดใส่หมูสับใบแก่ต้มกับน้ำและน้ำตาลดื่มแทนน้ำหวานหอมอร่อยหรือนำมาผัดน้ำมันหอยใบที่ไม่อ่อนไม่แก่เกินก็ตากไม่ให้โดนแดดโดยตรงจะได้เขียวๆหรืออบก็ได้ ต้มเป็นน้ำชาผสมกับใบเตยเป็นเครื่องดืมประจำบ้านคนเกาหลีเอามาชุบแป้งทอดใส่ในไข่เจียว ใส่ในห่อหมกทำข้าวยำก็ได้มีประโยชน์มากมายและนำมาปรุงเป็นอาหารได้หลากหลายขนาดนี้สมควรปลูกติดบ้างไว้สักต้น
ใบหม่อนสามารถเพิ่มรสชาติของอาหาร และมีคุณค่าทางโภชนาการ เนื่องจากมีโปรตีนและแร่ธาตุต่างๆ เช่นแคลเซียมสูง ประเทศจีนถือเป็นสมุนไพรฤทธิ์เย็น ใช้ใบหม่อนเป็นสมุนไพรรักษาอาการไอความดันเลือดสูงและคลายกังวล(ตามเภสัชตำรับของประเทศจีนยังใช้ใบหม่อนแก้โรคติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ขับร้อนจากปอด อาการไอแห้ง เวียนศีรษะ ปวดศีรษะตาอักเสบ ตามัว โดยใช้ในขนาด4.5 – 9กรัม)ผู้ที่ขับรถยนต์ในเวลากลางคืนหรือใช้สายตาในการทำงานมากโดยเฉพาะผู้ที่ทำงานหน้าจอคอมพิวเตอร์ หากรู้สึกอ่อนล้าให้นำส่วนยอดอ่อนของหม่อนมาต้มเพื่อดื่มและล้างตาก็จะสามารถช่วยผ่อนคลายและช่วยบำรุงสายตาได้เป็นอย่างดี
รายงานการศึกษาวิจัยจากประเทศญี่ปุ่นพบว่าใบหม่อนมีคุณสมบัติในการป้องกันและรักษาโรคต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุโดยเฉพาะโรคเบาหวาน ช่วยลดคลอเลสเตอรอล และความดันโลหิตสูง เพราะมีสารออกฤทธิ์กลุ่มฟลาโวนอยด์ไฟโตสเตียรอล ไตรเทอปีน อัลคาลอยด์เซราไมด์และน้ำมันหอมระเหยดังนั้นจึงมีการผลิตชาจากใบหม่อนเป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพซึ่งได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง เนื่องจากหม่อนเป็นพืชปราศจากสารพิษมีแร่ธาตุและวิตามินที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายโดยรวมสูงกว่าชาทั่วไป อาทินอกจากนี้ยังมีสารอาหารต่าง ๆ ในปริมาณสูง เช่น คาร์โบไฮเดรต เพคตินโปรตีน เส้นใยอาหาร แคโรทีนแคลเซี่ยมโปแตสเซียม โซเดียม แมกนีเซียม เหล็ก สังกะสี วิตามินเอ วิตามินบี1บี2และวิตามินซีและทีสำคัญคือ พบกรดอะมิโน ที่จำเป็นต่อร่างกายมนุษย์ครบทุกชนิดคือไอโวโลศซีน (Ivoleucine)ลูซีน (leucine)เมไธโอนีน (Methionine)ซีสตีน (Cystine)ฟีนิลอะลานีน (Phenylalaine)ไธโรซีน (Tyrosine)ธรีโอนีน (Threonine)ทริฟโตเฟน (Tryptophan)ไลซีน (Lysine)และวาลีน (valoine)
ชาใบหม่อนมีคุณสมบัติในการรักษาโรคต่างๆโดยมีการศึกษาในหนูทดลอง สรุปได้ดังนี้
(Preventive Effect of Mulberry leaves on Adultdiseases)
-ใบหม่อนเป็นสารที่มีประสิทธิภาพในการลดระดับคลอเลสเตอรอลในเลือดโดยยับยั้งการดูดซึมคอเลสเตอรอลจากลำไส้
-สารที่พบเฉพาะในใบหม่อนช่วยยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ที่ย่อยสลายน้ำตาล และชะลอการดูดซึมน้ำตาลจากลำไส้ซึ่งมีผลในการลดระดับน้ำตาลในเลือด
-Gamma-amino butyric acid ช่วยลดความดันโลหิต
-นอกจากสารที่เป็นประโยชน์ในทางการแพทย์แล้วชาเขียวจากใบหม่อนมีแร่ธาตุต่าง ๆ และโปรตีนที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ช่วยบำรุงร่างกายได้เป็นอย่างดี
หากชีวิตต้องเร่งรีบ ไม่มีเวลามากมาย ดูแลตัวเองสักนิดแบบง่ายๆ ด้วยชาสมุมนไพรใบหม่อนนะคะ